एकतमास
समस्याका ज्वरभाटा
उछिटिन्छन् अनुहारमा
खोज्दा-खोज्दै
समाधानका उपायहरु।
जुक्ती आउँछन् / जान्छन्
बुध्दी लागेर लाग्दैन
मात्र अर्थको अर्थ अभावमा
गर्व नबस्दै योजनाको
तुहिन्छन् निर्दोष ति सपनाहरु
भत्काउँदै जिन्दगीको
सगरमाथा।
बाध्यताको रुप कालो!
जदौ जदौ गर्दै
लम्पसार पर्छ-
चरणको धुलो चाट्न।
यतिबेला-
नपाएर निमेषभर
करुणाका आँखाहरु
थुकिन्छन् \ कुल्चिन्छन्
मर्माहत हबिगतहरु।
परिस्थिति केरमेट भएर
अति नै
अस्पष्ट बन्छन्-
सक्कलि रुपचित्रमा।
खोइ कसले चिनोस्!
खोइ कसले बुझोस्!
भावशुन्य जिन्दगी।
यद्धपि,
यो नै अन्त्य होइन
सपना,संकल्प र योजनाहरुको।
अझै बाँकी छन्-
विवशताको ज्वालामुखी फुटेर बग्न
शीरदेखि पाइतालासम्म
पाइतलादेखि शीरसम्म।
अब
यिनै हिनता र कष्टहरुको
उचाई टेक्दै
उक्लने पो हो कि!
यस्तै असमान्तर घामतिर
जिन्दगीको गन्तब्यतिर
सम्पुर्ण पींडाको मिठासतिर।
Thursday, April 22, 2010
Geet
मेरो फोटोले माला लगाउँदा एक्लो नहुनु तिमी
बितेका ति पलहरु सम्झेर कहिल्यै नरुनु तिमी
भित्रभित्रै रोए पनि बाहिर भने हाँस्नु तिमी
नचाहेरै साथ छाडें अरु धेरै बाँच्नु तिमी
यो दिन हो उज्यालै छ मलाई अध्यारोमा नखोज्न तिमी
बलेको बेला मुटुबीचमा आगो यादहरुले नझोस्नु तिमी
बिधाताको मन्जुरी यो भाग्य कमजोर नठान्नु तिमी
उडिरहेको यो आत्म मेरो आफूतिर नतान्नु तिमी
बितेका ति पलहरु सम्झेर कहिल्यै नरुनु तिमी
भित्रभित्रै रोए पनि बाहिर भने हाँस्नु तिमी
नचाहेरै साथ छाडें अरु धेरै बाँच्नु तिमी
यो दिन हो उज्यालै छ मलाई अध्यारोमा नखोज्न तिमी
बलेको बेला मुटुबीचमा आगो यादहरुले नझोस्नु तिमी
बिधाताको मन्जुरी यो भाग्य कमजोर नठान्नु तिमी
उडिरहेको यो आत्म मेरो आफूतिर नतान्नु तिमी
कविता - "मान्छेको अनर्थ र आरम्भ" - बज्र कुमार राई
आमा!
तिम्रो आस्थाको मन्दिरमा
मानव बधशाला खोलेर
मान्छेको गर्धन छिनाल्छन् मान्छे
के तिमीले मागेको हौ र?
निंहत्था मान्छेका खप्परहरु।
यो के सोधें मैले!
यो के देख्नु / सुन्नु पर्यो तिमीले!
जुलुश जुलुश मान्छेहरु
मृत्युको माग राखेर
जोरी खोज्दोछन् खोज्दोछन्
अचम्म छ उस्तै-
त्राही त्राही हत्याराहरुको।
साम्राज्य बन्यो तिम्रो छाती
बिगबिगी तस्करहरुको।
यहाँ
केही मुठ्ठी मान्छेले-
खोइ कताबाट / कसरी फाल्यो जाल
शान्त मान्छेको नदीमा
भुट्भुटिएका छन् मान्छे बगरमा।
तैपनि भन्छन् मान्छे
हामी बाँचेका छौं।
यहाँ नै-
केही मुरी मान्छे
अन्जान / अपरिचित
पटमुर्ख / अनागरीक छन्।
यदाकदा लुट्न पाएर
मान्छेको दुर्गम आश्था
भन्छन् मान्छे-
हामी दिनलाई रात
र,रातलाई दिन बनाउनेको पक्षमा
अग्रगामी छौं।
यहाँनेर मान्छेले-
किन बुझ्न सकेनौं!?
किन सिक्न सकेनौं!?
मान्छेको आधारशीला
सुसभ्य / सुसंस्कार
शुशान्त जीवन जिउँनुको कला!
भोलिका लागि -
आज र अहिले भएर
सिक्ने पो हो कि?
सिकाउने पो हो कि?
मान्छेका स्वाधीन जीवनका सच्चाईहरु।
बिल्लिबाठ मान्छेका पाइलाहरु टेक्दै
रगतका अनगिन्ति टाटाहरु पखालेर
घामको नयाँ अनुहार
जन्माउदै
बस् जन्माउदै...
तिम्रो आस्थाको मन्दिरमा
मानव बधशाला खोलेर
मान्छेको गर्धन छिनाल्छन् मान्छे
के तिमीले मागेको हौ र?
निंहत्था मान्छेका खप्परहरु।
यो के सोधें मैले!
यो के देख्नु / सुन्नु पर्यो तिमीले!
जुलुश जुलुश मान्छेहरु
मृत्युको माग राखेर
जोरी खोज्दोछन् खोज्दोछन्
अचम्म छ उस्तै-
त्राही त्राही हत्याराहरुको।
साम्राज्य बन्यो तिम्रो छाती
बिगबिगी तस्करहरुको।
यहाँ
केही मुठ्ठी मान्छेले-
खोइ कताबाट / कसरी फाल्यो जाल
शान्त मान्छेको नदीमा
भुट्भुटिएका छन् मान्छे बगरमा।
तैपनि भन्छन् मान्छे
हामी बाँचेका छौं।
यहाँ नै-
केही मुरी मान्छे
अन्जान / अपरिचित
पटमुर्ख / अनागरीक छन्।
यदाकदा लुट्न पाएर
मान्छेको दुर्गम आश्था
भन्छन् मान्छे-
हामी दिनलाई रात
र,रातलाई दिन बनाउनेको पक्षमा
अग्रगामी छौं।
यहाँनेर मान्छेले-
किन बुझ्न सकेनौं!?
किन सिक्न सकेनौं!?
मान्छेको आधारशीला
सुसभ्य / सुसंस्कार
शुशान्त जीवन जिउँनुको कला!
भोलिका लागि -
आज र अहिले भएर
सिक्ने पो हो कि?
सिकाउने पो हो कि?
मान्छेका स्वाधीन जीवनका सच्चाईहरु।
बिल्लिबाठ मान्छेका पाइलाहरु टेक्दै
रगतका अनगिन्ति टाटाहरु पखालेर
घामको नयाँ अनुहार
जन्माउदै
बस् जन्माउदै...
कविता - "जिन्दगीका हरफहरु" - बज्र कुमार राई
एउटा खोचमा
निख्लाम पल्टेकोछ
बगर जिन्दगी।
बग्छ बाढी
खहरे खोल्छाहरु
बगाएर घरीघरी
जिन्दगीको किनारा।
समाउने न त भुट्यानहरु छन्
रोक्ने,जोड्ने न त स्वरुपहरु छन्
सहनुको कुनै सीमाना छैन
फगत बग्नु छ-
बेठेगान
बेसंस्कार
घुलिंदै,अल्झंदै...
धमिलो बहाबहरुसँग...!
नभेटेको होइन-
नबगाएको पनि त होइन
कलकल आवाज
निर्मल मन
सुस्तरी चाल
र,स्पर्शी मिलन।
ति मात्र चोइटिएका
केही अविश्मरण
खाल्डाखुल्डी गाडिएर
अन्धावेग जिन्दगीमा
बग्यो निरन्तर
निरन्तर
सम्पुर्णता निथ्रुक्क भिजाउदै।
यस्तो लाग्दैन-
कतै अडिन्छ जिन्दगी
एउटा अत्यन्तै
स्वर्णिम
स्वप्निल
साथको आडमा।
मनोहरा भएर।
उल्टै छ-
कर्मनाशा
सयौं पहाडहरु ढालेर
रोक्न खोजे पनि
छेक्न खोजे पनि
नित्तान्त एकलाश जिन्दगीमा।
अब त-
खाँचो घोटेर गलामा
अयोग्यता भोक्दै ढल्नु छ जिन्दगी।
न हर्ष न त बिस्मात नै।
कुनै सारथी आयाममा।
कुनै सुनौंलो सुरुवातमा
मात्र भग्नाबशेषमा
टुक्रुक्क बसेर
हत्केला थाम्दै निधारले
थुकका छिटाहरुमा
खोज्दै छु जिन्दगी
कता उछिटियो!
कता हरायो!
एक्लै छाडेर
भोगाईहरु
जिन्दगीले
कोर्दैछु बगर जिन्दगी
अनि बाटोहरु...
बेअर्थ
बेमेल
जिन्दगीको दुइ किनारामा
जिन्दगी!
निरुत्तर
निरुध्देश्य
एउता अर्को जिजिबिषा
जिन्दगीमा।
निख्लाम पल्टेकोछ
बगर जिन्दगी।
बग्छ बाढी
खहरे खोल्छाहरु
बगाएर घरीघरी
जिन्दगीको किनारा।
समाउने न त भुट्यानहरु छन्
रोक्ने,जोड्ने न त स्वरुपहरु छन्
सहनुको कुनै सीमाना छैन
फगत बग्नु छ-
बेठेगान
बेसंस्कार
घुलिंदै,अल्झंदै...
धमिलो बहाबहरुसँग...!
नभेटेको होइन-
नबगाएको पनि त होइन
कलकल आवाज
निर्मल मन
सुस्तरी चाल
र,स्पर्शी मिलन।
ति मात्र चोइटिएका
केही अविश्मरण
खाल्डाखुल्डी गाडिएर
अन्धावेग जिन्दगीमा
बग्यो निरन्तर
निरन्तर
सम्पुर्णता निथ्रुक्क भिजाउदै।
यस्तो लाग्दैन-
कतै अडिन्छ जिन्दगी
एउटा अत्यन्तै
स्वर्णिम
स्वप्निल
साथको आडमा।
मनोहरा भएर।
उल्टै छ-
कर्मनाशा
सयौं पहाडहरु ढालेर
रोक्न खोजे पनि
छेक्न खोजे पनि
नित्तान्त एकलाश जिन्दगीमा।
अब त-
खाँचो घोटेर गलामा
अयोग्यता भोक्दै ढल्नु छ जिन्दगी।
न हर्ष न त बिस्मात नै।
कुनै सारथी आयाममा।
कुनै सुनौंलो सुरुवातमा
मात्र भग्नाबशेषमा
टुक्रुक्क बसेर
हत्केला थाम्दै निधारले
थुकका छिटाहरुमा
खोज्दै छु जिन्दगी
कता उछिटियो!
कता हरायो!
एक्लै छाडेर
भोगाईहरु
जिन्दगीले
कोर्दैछु बगर जिन्दगी
अनि बाटोहरु...
बेअर्थ
बेमेल
जिन्दगीको दुइ किनारामा
जिन्दगी!
निरुत्तर
निरुध्देश्य
एउता अर्को जिजिबिषा
जिन्दगीमा।
गजल - "एक्लो जीवन रमाउँछु नभन" - बज्र कुमार राई
तिमी बिना एक्लो जीवन रमाउँछु नभन
मलाई मारी ठुलो नाम कमाउँछु नभन
जिन्दगीको घरबारमा सँगै बसौं भन्दा
मलाई छाडी अन्तै डेरा जमाउँछु नभन
अरु कोही चाहिदैंन मागी हिड्छु तिमी
पछि लागे पक्राउ पूर्जी थमाउँछु नभन
लेखान्तमा रहेन छौं लौ त छुटौं भन्दा
दुनियाँमा जहाँ भागे'नि समाउँछु नभन
मलाई मारी ठुलो नाम कमाउँछु नभन
जिन्दगीको घरबारमा सँगै बसौं भन्दा
मलाई छाडी अन्तै डेरा जमाउँछु नभन
अरु कोही चाहिदैंन मागी हिड्छु तिमी
पछि लागे पक्राउ पूर्जी थमाउँछु नभन
लेखान्तमा रहेन छौं लौ त छुटौं भन्दा
दुनियाँमा जहाँ भागे'नि समाउँछु नभन
गजल - "एउटा लाश अझै बाँचेको छु" - बज्र कुमार राई
छातीभरी किला ठोक्यौ तर हाँसेको छु
तिम्रो लागि एउटा लाश अझै बाँचेको छु
अचानोमा टुक्रा पार्यौ अब छैन बाँकी केही
तर पनि मुटु बीचमा माया साँचेको छु
पत्रपत्र च्यात्दै फाल्यौ जीवनका फूलहरु
तर त्यही संगालेर मैले माला गाँसेको छु
जताततै घाउ पार्यौ छिद्रछिद्र कलेजीमा
फेरी अर्को धनुष-वाण मैले भाँचेको छु
कुनै मीठो भाका छैन जिन्दगी उदास हुँदा
तिम्रै तालको बेजात्रामा म त नाचेको छु
तिम्रो लागि एउटा लाश अझै बाँचेको छु
अचानोमा टुक्रा पार्यौ अब छैन बाँकी केही
तर पनि मुटु बीचमा माया साँचेको छु
पत्रपत्र च्यात्दै फाल्यौ जीवनका फूलहरु
तर त्यही संगालेर मैले माला गाँसेको छु
जताततै घाउ पार्यौ छिद्रछिद्र कलेजीमा
फेरी अर्को धनुष-वाण मैले भाँचेको छु
कुनै मीठो भाका छैन जिन्दगी उदास हुँदा
तिम्रै तालको बेजात्रामा म त नाचेको छु
Geet
कसलाई देखाउँ ब्यथाहरु चोट गनेर
ति दु:खाईमा हरपल मर्दा हेर भनेर
जहाँ भागे'नि आउँछ याद आगो बनेर
देखाउँदिन बाहिर मुटु जल्यो भनेर
कहाँ गाड्नु स्म्रुतिलाई चिहान खनेर
शान्तिसँग एकान्तमा बस भनेर
लेख्दिन म कुनै कथा रातदिन गनेर
बिछोडिंदै पागल आत्म मर्यो भनेर
कहिले काही हेर्छु तिमीलाई देवता बनेर
आउँदै छौ कि स्वर्गतिर भेटुँ भनेर
ति दु:खाईमा हरपल मर्दा हेर भनेर
जहाँ भागे'नि आउँछ याद आगो बनेर
देखाउँदिन बाहिर मुटु जल्यो भनेर
कहाँ गाड्नु स्म्रुतिलाई चिहान खनेर
शान्तिसँग एकान्तमा बस भनेर
लेख्दिन म कुनै कथा रातदिन गनेर
बिछोडिंदै पागल आत्म मर्यो भनेर
कहिले काही हेर्छु तिमीलाई देवता बनेर
आउँदै छौ कि स्वर्गतिर भेटुँ भनेर
कविता - "आमा खोज्दै जाँदा" - बज्र कुमार राई
बर्षौ पहिले-
जब एउटा दुधे बालक
अलपत्र छाडेर गयौ सिकुवामा
आमा तिमीले।
त्यो बेलाबाट नै-
कालो भाग्य लिएर
जन्मेको एउटा टुहुरा
तिम्रो खोजीमा
आफैं हराएको छ।
कतै जम्काभेट भैहाल्यो भने-
अंगालोमा सुम्सुमाउँदै
हजारौं पटक चुप्पा गर्नु है आमा!
त्यो नालायक जवानलाई
मेरो कान्छा भेनेर।
हेरन-
उसलाई तिम्रो थाङ्नाको ओछ्यानमा पल्टेर
तेल लगाई माग्नु छ रे!
तिम्रो ममतामा लाडे पल्टेर
तिमीलाई दंगाउनु छ रे!
तिम्रो काखमा मस्तले निंदाउनु छ रे!
अझ भन्छ-
तिमीलाई आँखाको नानीमा डुलाउनु छ रे!
तिमीलाई मुटुको धड्कनसँग जोड्नु छ रे!
तिमीलाई जिन्दगीको हर् शुखान्त भोगाउनु छ रे!
उसलाई त-
तिमीले छाडेदेखि
मुखमा थुकिएका थुकका दागहरु देखाउनु छ रे!
शरीरभरी भाँचिएका
सिर्कुनाका लुम्साहरु देखाउनु छ रे!
मन र आँखाभित्र थुनिएका
गालि र श्रापहरु फुटाउनु छ रे!
जदौरी र भतुवा जिन्दगीको
इतिश्री सम्झाउनु छ रे!
उसलाई त-
तिम्रो लोग्नेको मजबुर अन्त्य कथा सुनाउनु छ रे!
केवल तिमी बुझ्न सक्छौ रे!
त्यो कथा।
एउटी अर्धाङिनी भएर।
जन्म- जन्मान्तरको प्रेमिका भएर।
जसको मिलन छोटो रह्यो
बिछोड अति लामो-
उदेग, अशान्त र पीडादायी।
उसलाई भन्नु छ रे!
तिम्रो त्यो लोग्ने-
साँचो बाउ थियो रे उसको।
जसले आफ्नो वीर्यदान
र,तिम्रो दश महिने गर्वलाई
रगत पसीना बगाउदै
हुर्कायो\पढायो\लेखायो रे!
धन्य!धन्य!! सत्य र महान!!
त्यो एक्लो लोग्ने मान्छे!
कर्तब्यपथबाट कहिले पछि हेटेन रे!
उसले-
तिमीलाई
कहाँ कहाँ मात्र खोज्दैन रे!
घ्रिना सहँदै बाँचिरहेका
ति आइमाइहरुमा।
ब्रिधाश्रममा पन्छाइएका
ढनाढ्य रवाफदारका
आमा\आमाहजुरहरुमा।
समाजिक तिरस्कारले
बहुलाएका नारीहरुमा।
तर भेटेन रे उसले-
उसको साँचो आमा।
उसँग त-
तिमीलाई चिन्ने तिम्रो एउटा फोटोसम्म छैन रे!
तिमी बसेको चिहान पनि थाहा छैन रे!
कस्ती थियौ होला हगि आमा?
उ त भन्छ-
मेरी आमा!
सीता सावित्री भन्दा फरक
सिद्धकालि थीन सिद्धकालि!
रे उसको आमा।
जसको रुपचित्र म कोर्न सक्दिन
जसको वर्णन म गर्न सक्दिन
म त मात्र कल्पन्छु। मात्र कल्पन्छु...
आमा! तिमी जहाँ छौ-
आउ है एक पटक फेरी जन्मेर
मेरो थाप्लोमा आर्शिवाद दिन।
म लडेर \ भिडेर
जित्न सकुँ-
यो दुनियाँ।
तिमो यादका लागि
तिम्रो विश्वासका लागि
तिम्रो छोरो भएर।
ओ मेरी आमा!
ओ मेरी आमा!
जब एउटा दुधे बालक
अलपत्र छाडेर गयौ सिकुवामा
आमा तिमीले।
त्यो बेलाबाट नै-
कालो भाग्य लिएर
जन्मेको एउटा टुहुरा
तिम्रो खोजीमा
आफैं हराएको छ।
कतै जम्काभेट भैहाल्यो भने-
अंगालोमा सुम्सुमाउँदै
हजारौं पटक चुप्पा गर्नु है आमा!
त्यो नालायक जवानलाई
मेरो कान्छा भेनेर।
हेरन-
उसलाई तिम्रो थाङ्नाको ओछ्यानमा पल्टेर
तेल लगाई माग्नु छ रे!
तिम्रो ममतामा लाडे पल्टेर
तिमीलाई दंगाउनु छ रे!
तिम्रो काखमा मस्तले निंदाउनु छ रे!
अझ भन्छ-
तिमीलाई आँखाको नानीमा डुलाउनु छ रे!
तिमीलाई मुटुको धड्कनसँग जोड्नु छ रे!
तिमीलाई जिन्दगीको हर् शुखान्त भोगाउनु छ रे!
उसलाई त-
तिमीले छाडेदेखि
मुखमा थुकिएका थुकका दागहरु देखाउनु छ रे!
शरीरभरी भाँचिएका
सिर्कुनाका लुम्साहरु देखाउनु छ रे!
मन र आँखाभित्र थुनिएका
गालि र श्रापहरु फुटाउनु छ रे!
जदौरी र भतुवा जिन्दगीको
इतिश्री सम्झाउनु छ रे!
उसलाई त-
तिम्रो लोग्नेको मजबुर अन्त्य कथा सुनाउनु छ रे!
केवल तिमी बुझ्न सक्छौ रे!
त्यो कथा।
एउटी अर्धाङिनी भएर।
जन्म- जन्मान्तरको प्रेमिका भएर।
जसको मिलन छोटो रह्यो
बिछोड अति लामो-
उदेग, अशान्त र पीडादायी।
उसलाई भन्नु छ रे!
तिम्रो त्यो लोग्ने-
साँचो बाउ थियो रे उसको।
जसले आफ्नो वीर्यदान
र,तिम्रो दश महिने गर्वलाई
रगत पसीना बगाउदै
हुर्कायो\पढायो\लेखायो रे!
धन्य!धन्य!! सत्य र महान!!
त्यो एक्लो लोग्ने मान्छे!
कर्तब्यपथबाट कहिले पछि हेटेन रे!
उसले-
तिमीलाई
कहाँ कहाँ मात्र खोज्दैन रे!
घ्रिना सहँदै बाँचिरहेका
ति आइमाइहरुमा।
ब्रिधाश्रममा पन्छाइएका
ढनाढ्य रवाफदारका
आमा\आमाहजुरहरुमा।
समाजिक तिरस्कारले
बहुलाएका नारीहरुमा।
तर भेटेन रे उसले-
उसको साँचो आमा।
उसँग त-
तिमीलाई चिन्ने तिम्रो एउटा फोटोसम्म छैन रे!
तिमी बसेको चिहान पनि थाहा छैन रे!
कस्ती थियौ होला हगि आमा?
उ त भन्छ-
मेरी आमा!
सीता सावित्री भन्दा फरक
सिद्धकालि थीन सिद्धकालि!
रे उसको आमा।
जसको रुपचित्र म कोर्न सक्दिन
जसको वर्णन म गर्न सक्दिन
म त मात्र कल्पन्छु। मात्र कल्पन्छु...
आमा! तिमी जहाँ छौ-
आउ है एक पटक फेरी जन्मेर
मेरो थाप्लोमा आर्शिवाद दिन।
म लडेर \ भिडेर
जित्न सकुँ-
यो दुनियाँ।
तिमो यादका लागि
तिम्रो विश्वासका लागि
तिम्रो छोरो भएर।
ओ मेरी आमा!
ओ मेरी आमा!
कविता - "दिन लागेपछि" - बज्र कुमार राई
देवाता भाग्छ!
दुधले नुहाउदैन
आरती-भजन बेसुर बन्छ
फूल-प्रसाद ग्रहण हुँदैन
जति पुकार न मान्छे-
कुनै जिउँदा आउँदैनन्
साक्षत् इश्वर भएर।
दिन लागेपछि....
जिन्दगीको कुलो
पहिरोले पुरिन्छ
कता हो कता।
जोत्दै गरेको हलगोरु
सेरिन्छ जुवामा।
भाँचिन्छ फाली हलोसँगै।
बिरक्त खडेरी
बाँझो पल्टन्छ मान्छे
दिन लागेपछि....
लोग्ने स्वास्नीको हुँदैन
स्वास्नी लोग्नेको हुँदैन
छोराछोरी बिल्लिबाठ हुन्छन्
आफन्त मुख फर्काउँछन्
अर्कातिर।
दिन लागेपछि....
छँदाखादैको हँसिलो परिवार
बिछोडिन्छ नमज्जाले।
समाज बलियाको पछि दौडिन्छ
जुलुश उल्टेर।
दिन लागेपछि....
मान्छे-
बिषले मर्न सक्दैन
पासोले झुण्डिन सक्दैन
जति मागुँ -
लम्पसार परेर
मृत्युको भिष
अहँ आउँदैन मुक्ती
सजिलो बाटो हिंडेर।
दिन लागेपछि.....
आँखा फोडिन्छन्
दाँत झारिन्छन्
हात्-खुट्टा भाँचिन्छन्
रगत बगाइन्छन-
ह्वालह्वाल्ती।
अनि निष्प्राण बन्छ मान्छे
दिन लागेपछि....
त्यो दिन मान्छे-
भोटमा हार्छ
नोटमा हार्छ
कोटमा हार्छ
स्वाभिमानमा हार्छ
युद्धमा हार्छ
देश \ बिदेशमा हार्छ
प्रेम \ स्नेह
माया\ममतामा हार्छ
दिन लागेपछि....
मान्छे मात्र कहाँ हो र!
देश हार्छ
माटो हार्छ
देवता हार्छ
दैत्य-दानव हार्छ
यो ब्रम्हाण्ड हार्छ
खगोल हार्छ
समय हार्छ
सत्य- धर्म हार्छ
दिन लागेपछि....
यसरी आँशु बिक्दैन
मान्छे बिक्दैन
र,अराजक्ता फैलिदै जान्छ-
निर्दयी भएर
आकाशभन्दा विशाल विशाल....
दिन लागेपछि.....
दुधले नुहाउदैन
आरती-भजन बेसुर बन्छ
फूल-प्रसाद ग्रहण हुँदैन
जति पुकार न मान्छे-
कुनै जिउँदा आउँदैनन्
साक्षत् इश्वर भएर।
दिन लागेपछि....
जिन्दगीको कुलो
पहिरोले पुरिन्छ
कता हो कता।
जोत्दै गरेको हलगोरु
सेरिन्छ जुवामा।
भाँचिन्छ फाली हलोसँगै।
बिरक्त खडेरी
बाँझो पल्टन्छ मान्छे
दिन लागेपछि....
लोग्ने स्वास्नीको हुँदैन
स्वास्नी लोग्नेको हुँदैन
छोराछोरी बिल्लिबाठ हुन्छन्
आफन्त मुख फर्काउँछन्
अर्कातिर।
दिन लागेपछि....
छँदाखादैको हँसिलो परिवार
बिछोडिन्छ नमज्जाले।
समाज बलियाको पछि दौडिन्छ
जुलुश उल्टेर।
दिन लागेपछि....
मान्छे-
बिषले मर्न सक्दैन
पासोले झुण्डिन सक्दैन
जति मागुँ -
लम्पसार परेर
मृत्युको भिष
अहँ आउँदैन मुक्ती
सजिलो बाटो हिंडेर।
दिन लागेपछि.....
आँखा फोडिन्छन्
दाँत झारिन्छन्
हात्-खुट्टा भाँचिन्छन्
रगत बगाइन्छन-
ह्वालह्वाल्ती।
अनि निष्प्राण बन्छ मान्छे
दिन लागेपछि....
त्यो दिन मान्छे-
भोटमा हार्छ
नोटमा हार्छ
कोटमा हार्छ
स्वाभिमानमा हार्छ
युद्धमा हार्छ
देश \ बिदेशमा हार्छ
प्रेम \ स्नेह
माया\ममतामा हार्छ
दिन लागेपछि....
मान्छे मात्र कहाँ हो र!
देश हार्छ
माटो हार्छ
देवता हार्छ
दैत्य-दानव हार्छ
यो ब्रम्हाण्ड हार्छ
खगोल हार्छ
समय हार्छ
सत्य- धर्म हार्छ
दिन लागेपछि....
यसरी आँशु बिक्दैन
मान्छे बिक्दैन
र,अराजक्ता फैलिदै जान्छ-
निर्दयी भएर
आकाशभन्दा विशाल विशाल....
दिन लागेपछि.....
गजल - "तिम्रो दिलको बगैंचामा" - बज्र कुमार राई
तिम्रो दिलको बगैंचामा रातो गुलाब फूलेको छु
भविष्य त थाहा छैन बर्तमानमा भूलेको छु
कति क्षितिज छिचोलेर तिमीलाई खोजी हिड्दा
एक्लो हारको निराश संसार मैले डुलेको छु
सधैं त्यस्तै अध्यारो थिएँ कालो बादल मडारिंदा
धुम्म थियो मनको आकाश आज बल्ल खुलेको छु
एउटा उराठ बाँझो थिएँ कुनै सपना नरोपीदा
तिमीलाई पाएँ आज हेर लहलह झुलेको छु
प्याला भर्दै जति पिउँछौ म त तिम्रो मिठो नशा
सक्छौ भने छुट्याउ अब बरफसरी घुलेको छु
भविष्य त थाहा छैन बर्तमानमा भूलेको छु
कति क्षितिज छिचोलेर तिमीलाई खोजी हिड्दा
एक्लो हारको निराश संसार मैले डुलेको छु
सधैं त्यस्तै अध्यारो थिएँ कालो बादल मडारिंदा
धुम्म थियो मनको आकाश आज बल्ल खुलेको छु
एउटा उराठ बाँझो थिएँ कुनै सपना नरोपीदा
तिमीलाई पाएँ आज हेर लहलह झुलेको छु
प्याला भर्दै जति पिउँछौ म त तिम्रो मिठो नशा
सक्छौ भने छुट्याउ अब बरफसरी घुलेको छु
कविता - "कलकलाउदो यो जिन्दगी" - बज्र कुमार राई
कलकलाउँदो यो जिन्दगी मासिदै छु लौन
तिम्रो यादको सिमसारमा भासिदै छु लौन
जिन्दगीमा पहिरो गयो भत्के सपनाहरु
फेरी अर्को खेत बिराउन तासिदै छु लौन
एक्लो मन विभोर भयो तिम्रो आगमनले
चुम्बक रहेछौ फलामसरी टाँसिदै छु लौन
तिम्रो साथ प्यारो लाग्छ दु:खसुख बाँड्न
अन्तर मनमा बाट्टिएर गाँसिदै छु लौन
घरीघरी मर्ने गर्छु मेरो इच्छा नसोधिंदा
आफ्नो नामको रगतबाट नासिदै छु लौन
तिम्रो यादको सिमसारमा भासिदै छु लौन
जिन्दगीमा पहिरो गयो भत्के सपनाहरु
फेरी अर्को खेत बिराउन तासिदै छु लौन
एक्लो मन विभोर भयो तिम्रो आगमनले
चुम्बक रहेछौ फलामसरी टाँसिदै छु लौन
तिम्रो साथ प्यारो लाग्छ दु:खसुख बाँड्न
अन्तर मनमा बाट्टिएर गाँसिदै छु लौन
घरीघरी मर्ने गर्छु मेरो इच्छा नसोधिंदा
आफ्नो नामको रगतबाट नासिदै छु लौन
कविता - "मान्छे खाने त्यो मान्छे" - बज्र कुमार राई
साथ मागेर
अन्तर्घात गर्यो
मन मागेर
खिल्ली उडायो
नाता मागेर
सम्बन्ध कुल्च्यो
भन्छ-
अझै पुगेन रे!
औंला मागेर
हात चपायो
रगत मागेर
तनतनी पियो
पसिना मागेर
मोज उडायो
भन्छ-
अझै अघाएन रे!
आँखा मागेर
दृष्टि पहिल्यायो
नाक मागेर
हर पाइला सुँघ्यो
खुट्टा मागेर
बाटो हिड्यो
उचाई मागेर
गन्तव्यमा पुग्यो
भन्छ-
अब ज्यान चाहियो रे!
दुकदुकी मागेर
हृदयमा पुग्यो
श्वासप्रश्वास मागेर
प्राणमा पुग्यो
शरीर मागेर
टाउकोबाट चिर्यो
भन्छ-
अब लाश चाहियो रे!
दाँत मागेर
चोक्टा लुछ्यो
जिब्रो मागेर
स्वाद लियो
घाँटी मागेर
किलकिले निल्यो
पेट मागेर
आन्द्रा पचायो
भन्छ- अझै मज्जा आएन रे!
उ मान्छेवादी रे!
उ समयवादी रे!
उ सत्य रे!
उ जुगान्तर महान रे!
महान!
मान्छे खाने त्यो मान्छे!
अन्तर्घात गर्यो
मन मागेर
खिल्ली उडायो
नाता मागेर
सम्बन्ध कुल्च्यो
भन्छ-
अझै पुगेन रे!
औंला मागेर
हात चपायो
रगत मागेर
तनतनी पियो
पसिना मागेर
मोज उडायो
भन्छ-
अझै अघाएन रे!
आँखा मागेर
दृष्टि पहिल्यायो
नाक मागेर
हर पाइला सुँघ्यो
खुट्टा मागेर
बाटो हिड्यो
उचाई मागेर
गन्तव्यमा पुग्यो
भन्छ-
अब ज्यान चाहियो रे!
दुकदुकी मागेर
हृदयमा पुग्यो
श्वासप्रश्वास मागेर
प्राणमा पुग्यो
शरीर मागेर
टाउकोबाट चिर्यो
भन्छ-
अब लाश चाहियो रे!
दाँत मागेर
चोक्टा लुछ्यो
जिब्रो मागेर
स्वाद लियो
घाँटी मागेर
किलकिले निल्यो
पेट मागेर
आन्द्रा पचायो
भन्छ- अझै मज्जा आएन रे!
उ मान्छेवादी रे!
उ समयवादी रे!
उ सत्य रे!
उ जुगान्तर महान रे!
महान!
मान्छे खाने त्यो मान्छे!
गजल - "गरीबी र भोकमरीको हित बनोस् नयाँ बर्ष" - बज्र कुमार राई
गरीबी र भोकमरीको हित बनोस् नयाँ बर्ष
नेपाल र नेपालीको जीत बनोस् नयाँ बर्ष
यो धर्ती यो आकाशले सुनौलो आयाम खोज्दा
मुर्झाएको आस्थामाथि शीत बनोस् नयाँ बर्ष
विसंगति , कुरीतिले असमानता बड्दै जाँदा
अग्रगामी आवाजको गीत बनोस् नयाँ बर्ष
इर्ष्या ,द्धेष, कलहले भाइचारा मर्दै जाँदा
भावानाको नाताभित्र मीत बनोस् नयाँ बर्ष
परस्परको अहीतले विश्वासमा संकट आउँदा
सुमधुर सम्बन्धको प्रित बनोस् नयाँ बर्ष
नेपाल र नेपालीको जीत बनोस् नयाँ बर्ष
यो धर्ती यो आकाशले सुनौलो आयाम खोज्दा
मुर्झाएको आस्थामाथि शीत बनोस् नयाँ बर्ष
विसंगति , कुरीतिले असमानता बड्दै जाँदा
अग्रगामी आवाजको गीत बनोस् नयाँ बर्ष
इर्ष्या ,द्धेष, कलहले भाइचारा मर्दै जाँदा
भावानाको नाताभित्र मीत बनोस् नयाँ बर्ष
परस्परको अहीतले विश्वासमा संकट आउँदा
सुमधुर सम्बन्धको प्रित बनोस् नयाँ बर्ष
गजल - "टुहुराको यो दु:खी मनले भूलेन त आमा" - बज्र कुमार राई
आजसम्म मनको आकाश खुलेन त आमा!
टुहुराको यो दु:खी मनले भूलेन त आमा!
तड्पीएर मर्छु सधैं तिम्रो फोटो नभेटेर
तिम्रो यादमा रोपेको फूल फूलेन त आमा
आँशुमय बन्ने गर्छु रमझमको दुनियाँमा
अन्त कतै यी दुइ आँखा डुलेन त आमा
जीवनदेखि अलग्गै छु तिमीसँग मिलुँ भन्दा
सागरभित्र अनाथ ढुङ्गा घुलेन त आमा!
ममताको न्यानो माया कोहीसँग नभेटेर
कुनै काखमा निर्दोष ज्यान झुलेन त आमा!
टुहुराको यो दु:खी मनले भूलेन त आमा!
तड्पीएर मर्छु सधैं तिम्रो फोटो नभेटेर
तिम्रो यादमा रोपेको फूल फूलेन त आमा
आँशुमय बन्ने गर्छु रमझमको दुनियाँमा
अन्त कतै यी दुइ आँखा डुलेन त आमा
जीवनदेखि अलग्गै छु तिमीसँग मिलुँ भन्दा
सागरभित्र अनाथ ढुङ्गा घुलेन त आमा!
ममताको न्यानो माया कोहीसँग नभेटेर
कुनै काखमा निर्दोष ज्यान झुलेन त आमा!
कविता - "गरीब र दैव सत्य" - बज्र कुमार राई
मान्छेको बजारमा
गरीबीको अभावमा
गरीब बिक्दैन
नांगिदैमा।
तनमा
मनमा
भावनामा
न कुनै सिद्धान्तमा
न त कुनै नौलो आयाममा नै।
उ त मात्र जन्मन्छ-
एकछीनको यौनक्रिडाले
मान्छेको स्वरुप लिएर।
आफैंमा बोझ भएर
भोक भएर
शोक भएर
अन्त्यहीन समबेदना....
यो दोष होइन-
जन्माउने र जन्मिनेको
अभिसप्त भाग्यमा।
ए सृस्टिमोचक!
बिधातालाई पाता फर्काएर कोर्रा हान
झनझन् उनी दैवको नामले
पक्षघाती भएकी छे।
बिन्ति छ दैव!
असमान बनाउनु नै छ भने-
नछुट्याइ नहुने नै हो भने-
भैहाल्यो नि त!
गरीबलाई
भोक लाग्ने पेट नदेउ!
आँशु बग्ने आँखा नदेउ!
शोक गर्ने मन नदेउ!
रोग लाग्ने शरीर नदेउ!
यो प्रयत्नको प्रयोगशालामा
गरीबीको अनुशाशीत पंक्ती मारेर
परिक्षण गरी हेर-
यहाँ पनि
तिमी घुषखोरी हुनेछौ
मनोमानी गर्नेछौ
उफ! नतमस्तक छ
गरीब र गरीबी!
कुनै अबसरमा
कुनै योगदानमा
कुनै सफलतामा
मान्छेको बजारमा।
बज्र कुमार राई
गरीबीको अभावमा
गरीब बिक्दैन
नांगिदैमा।
तनमा
मनमा
भावनामा
न कुनै सिद्धान्तमा
न त कुनै नौलो आयाममा नै।
उ त मात्र जन्मन्छ-
एकछीनको यौनक्रिडाले
मान्छेको स्वरुप लिएर।
आफैंमा बोझ भएर
भोक भएर
शोक भएर
अन्त्यहीन समबेदना....
यो दोष होइन-
जन्माउने र जन्मिनेको
अभिसप्त भाग्यमा।
ए सृस्टिमोचक!
बिधातालाई पाता फर्काएर कोर्रा हान
झनझन् उनी दैवको नामले
पक्षघाती भएकी छे।
बिन्ति छ दैव!
असमान बनाउनु नै छ भने-
नछुट्याइ नहुने नै हो भने-
भैहाल्यो नि त!
गरीबलाई
भोक लाग्ने पेट नदेउ!
आँशु बग्ने आँखा नदेउ!
शोक गर्ने मन नदेउ!
रोग लाग्ने शरीर नदेउ!
यो प्रयत्नको प्रयोगशालामा
गरीबीको अनुशाशीत पंक्ती मारेर
परिक्षण गरी हेर-
यहाँ पनि
तिमी घुषखोरी हुनेछौ
मनोमानी गर्नेछौ
उफ! नतमस्तक छ
गरीब र गरीबी!
कुनै अबसरमा
कुनै योगदानमा
कुनै सफलतामा
मान्छेको बजारमा।
बज्र कुमार राई
गजल - "तिम्रो यादलाई थुनि" - बज्र कुमार राई
तिम्रो यादलाई थुनि राख्ने जेल छैन सानु!
अझै किन दुई आत्मको मेल छैन सानु!
स्वतन्त्र तिम्रो माया छातीभित्र उडी हिड्छ
बाँधि राखुँ त त्यस्तो कुनै नेल छैन सानु!
उडी आउँ त कता हो कता अल्मलिन्छु आफैं
मनको लिकमा तिमी भेट्ने रेल छैन सानु!
जिन्दगीको पानाभित्र छापेको छु धोकै धोका
आजसम्म साँचो प्रेमको चलखेल छैन सानु!
टाढा सही अँध्यारोमा जुनेली जुन नै थियौ
पहिले जस्तो तिम्रो छाँया अचेल छैन सानु!
अझै किन दुई आत्मको मेल छैन सानु!
स्वतन्त्र तिम्रो माया छातीभित्र उडी हिड्छ
बाँधि राखुँ त त्यस्तो कुनै नेल छैन सानु!
उडी आउँ त कता हो कता अल्मलिन्छु आफैं
मनको लिकमा तिमी भेट्ने रेल छैन सानु!
जिन्दगीको पानाभित्र छापेको छु धोकै धोका
आजसम्म साँचो प्रेमको चलखेल छैन सानु!
टाढा सही अँध्यारोमा जुनेली जुन नै थियौ
पहिले जस्तो तिम्रो छाँया अचेल छैन सानु!
गजल - "विपनामा नभेटे'नि" - बज्र कुमार राई
विपनामा नभेटे'नि सपनामा आउँला सानु!
जुनिभरी तिमीसँग चोखो प्रित लाउँला सानु!
तिमी मागे विधातालाई यो मेरो इच्छा भन्दै
भाग्यमा छैनौ भने अर्को जन्म पाउँला सानु!
सिर्फ तिमी शुरु अन्त्य सबै रहर मरे पनि
प्रतिज्ञाको कमी भए अझै कसम खाउँला सानु!
यो जिन्दगी लुटी रहे एक निमेष बाँकी हुँदा
विदा भए संसारबाट आत्म छोडी जाउँला सानु!
शायद तिमी बिर्सने छौ सबै मेरा ति पलहरु
छाँया भूले घाम बनि मनैभरी छाउँला सानु!
जुनिभरी तिमीसँग चोखो प्रित लाउँला सानु!
तिमी मागे विधातालाई यो मेरो इच्छा भन्दै
भाग्यमा छैनौ भने अर्को जन्म पाउँला सानु!
सिर्फ तिमी शुरु अन्त्य सबै रहर मरे पनि
प्रतिज्ञाको कमी भए अझै कसम खाउँला सानु!
यो जिन्दगी लुटी रहे एक निमेष बाँकी हुँदा
विदा भए संसारबाट आत्म छोडी जाउँला सानु!
शायद तिमी बिर्सने छौ सबै मेरा ति पलहरु
छाँया भूले घाम बनि मनैभरी छाउँला सानु!
कविता - "अनाथ अभिव्यक्ति" - बज्र कुमार राई
तिमी
जति निचोर
अनाथ मन
र,पिउन खोज
आँखाको रस।
चुहिदैन नुनिलो आँशु
र,तिमी पिउन सक्दैनौं पनि।
किनकि,
तिमीले पिउने आँशुमा
तिम्रै आलो रगत देख्नेछौ
सधै नै तिमीले।
तिमी
लाख सुइरो घोप
टुहुराको छातीमा।
र,दु:खाउन खोज
मुटु-कलेजो
अति नमिठोले।
दु:खदैन रत्तिभर
र, तिमी दाह्रा किट्दै
चिमोट्न सक्दैनौ पनि।
किनकि,
तिम्रो अनगिन्ति बचन सहँदै बाँचेको
तिम्रै निर्धन मुटु-कलेजो हो यो।
तिमी जत्तिसुकै
क्रुर बर्बरताको प्रदर्शन गर
र, मेटाइदिन खोज
उत्साहको जिन्दगी।
सक्दैनौ मार्न
र,तिमी खान सक्दैनौ पनि।
आफ्नै लाशको गतिलो चोक्टा।
भो
तिमी सपनाको साम्राज्यमा
टुहुराको दरबार बनाउछु नभन
र, नखोस उसको
एक्लोपनको
झस्कँदो निद्रा पनि।
केवल मान्छे!
प्रेममा बाँच्छ।
प्रेमले बाँच्छ।
सिर्फ प्रेम....
जति निचोर
अनाथ मन
र,पिउन खोज
आँखाको रस।
चुहिदैन नुनिलो आँशु
र,तिमी पिउन सक्दैनौं पनि।
किनकि,
तिमीले पिउने आँशुमा
तिम्रै आलो रगत देख्नेछौ
सधै नै तिमीले।
तिमी
लाख सुइरो घोप
टुहुराको छातीमा।
र,दु:खाउन खोज
मुटु-कलेजो
अति नमिठोले।
दु:खदैन रत्तिभर
र, तिमी दाह्रा किट्दै
चिमोट्न सक्दैनौ पनि।
किनकि,
तिम्रो अनगिन्ति बचन सहँदै बाँचेको
तिम्रै निर्धन मुटु-कलेजो हो यो।
तिमी जत्तिसुकै
क्रुर बर्बरताको प्रदर्शन गर
र, मेटाइदिन खोज
उत्साहको जिन्दगी।
सक्दैनौ मार्न
र,तिमी खान सक्दैनौ पनि।
आफ्नै लाशको गतिलो चोक्टा।
भो
तिमी सपनाको साम्राज्यमा
टुहुराको दरबार बनाउछु नभन
र, नखोस उसको
एक्लोपनको
झस्कँदो निद्रा पनि।
केवल मान्छे!
प्रेममा बाँच्छ।
प्रेमले बाँच्छ।
सिर्फ प्रेम....
गजल - "आज किन आँशु झरेछ" - बज्र कुमार राई
थाहै नपाई आज किन आँशु झरेछ
तिमी बिना एक्लै बाँच्ने आशै मरेछ
आफुभन्दा प्यारो मान्ने यो जिन्दगीले
तिम्रो पाइला पछ्याउँदै खोला तरेछ
मभित्र अति हुने तिम्रो यादको भुकम्पले
यो मुटुको कुना कुना हलचल गरेछ
रहर मार्दै बाँच्नु पर्ने मेरै विवशताले
म बस्ने मनको वस्ती अन्तै सरेछ
मेटेर'नि नमेटिने लेखेको लेखान्तमा
सबै दोष र सरापहरु मलाई परेछ
तिमी बिना एक्लै बाँच्ने आशै मरेछ
आफुभन्दा प्यारो मान्ने यो जिन्दगीले
तिम्रो पाइला पछ्याउँदै खोला तरेछ
मभित्र अति हुने तिम्रो यादको भुकम्पले
यो मुटुको कुना कुना हलचल गरेछ
रहर मार्दै बाँच्नु पर्ने मेरै विवशताले
म बस्ने मनको वस्ती अन्तै सरेछ
मेटेर'नि नमेटिने लेखेको लेखान्तमा
सबै दोष र सरापहरु मलाई परेछ
Friday, April 2, 2010
गजल -बज्र कुमार राई
जरामा नै किरा लाग्यो सुक्दै गएँ डालि म त
नफूले'नि फूलहरु गोड्मेल गर्ने मालि म त
रोप्नेहरु मख्ख पर्छन् हरीयाली मलाई देख्दा
फलेर'नि फोस्रो भएँ बेमौसमको बाली म त
बर्षात आउँछ ढिस्को झर्छ मलजल रोक्न खोज्दा
नसकेर बाढी थाम्न भत्किएको आलि म त
निर्जन भयो एकलाश भयो जानेहरुले छाडी जाँदा
उदांग छु चौबाटोमा रित्तो घरको पालि म त
अन्जुलिमा थापी पिउँथे प्वाल भएर चुही दिंदा
भ्वांग पार्दै चोरी गरे भएँ आज खालि म त
कन्चन सपना धमिलियो फोहोरै फोहोरमा बग्नु पर्दा
थुकी हिड्छन् जो कोहीले दुर्गन्धित छु नालि म त
नफूले'नि फूलहरु गोड्मेल गर्ने मालि म त
रोप्नेहरु मख्ख पर्छन् हरीयाली मलाई देख्दा
फलेर'नि फोस्रो भएँ बेमौसमको बाली म त
बर्षात आउँछ ढिस्को झर्छ मलजल रोक्न खोज्दा
नसकेर बाढी थाम्न भत्किएको आलि म त
निर्जन भयो एकलाश भयो जानेहरुले छाडी जाँदा
उदांग छु चौबाटोमा रित्तो घरको पालि म त
अन्जुलिमा थापी पिउँथे प्वाल भएर चुही दिंदा
भ्वांग पार्दै चोरी गरे भएँ आज खालि म त
कन्चन सपना धमिलियो फोहोरै फोहोरमा बग्नु पर्दा
थुकी हिड्छन् जो कोहीले दुर्गन्धित छु नालि म त
गीत -बज्र कुमार राई
ठिकै'थ्यें हे दैव किन भेट गरायौ
अभागी यो अनुहार किन मन परायौ
उनका लागि हजार आउँथे
बदनाम यी आँशु किन बगायौ
सक्छौ त देउ एउटा चिहान
दौडिएका मेरा मलामीहरुलाई किन सघायौ
एक्लो'थ्यो जिवन हर मधुमासहरुमा
भरेर अत्रिप्त रंगहरु किन जन्मायौ
आउथे,जान्थे आँखामा प्रेमका डोलिहरु
निम्तो दिएर मलाई नै मेरी प्रियसी किन अन्मायौ
अभागी यो अनुहार किन मन परायौ
उनका लागि हजार आउँथे
बदनाम यी आँशु किन बगायौ
सक्छौ त देउ एउटा चिहान
दौडिएका मेरा मलामीहरुलाई किन सघायौ
एक्लो'थ्यो जिवन हर मधुमासहरुमा
भरेर अत्रिप्त रंगहरु किन जन्मायौ
आउथे,जान्थे आँखामा प्रेमका डोलिहरु
निम्तो दिएर मलाई नै मेरी प्रियसी किन अन्मायौ
गजल -बज्र कुमार राई
पढाई लेखाई जिरो थियो अहिले देश चलायो आलुले
आफ्नो निवास शहर सार्दै गाउँबस्तिलाई जलायो आलुले
जनावर झैं मान्छे भए गिठ्ठा-भ्याकुर अभाव हुँदा
आत्महत्या विवश पार्दै रुखमा मान्छे फलायो आलुले
उधोग-धन्दा उसकै भयो एक छाक खान हड्डी घोड्दा
ठुला-ठालु आफ्नो बनाइ हामीलाई चाहिं दलायो आलुले
कति ल्याउँछ?कहाँ कहाँ राख्छ?संसारभरि मागि हिड्डा
बिन्तिपत्र खुट्टा ढोग्दै स्वाभिमानी हाम्रो शिर ढलायो आलुले
झण्डा-डण्डा सबैको होस् अब शान्ति खोज्यौं भन्दा
हत्या-हिंसा, त्रासदीको धपधप आगो बलायो आलुले
आफ्नो निवास शहर सार्दै गाउँबस्तिलाई जलायो आलुले
जनावर झैं मान्छे भए गिठ्ठा-भ्याकुर अभाव हुँदा
आत्महत्या विवश पार्दै रुखमा मान्छे फलायो आलुले
उधोग-धन्दा उसकै भयो एक छाक खान हड्डी घोड्दा
ठुला-ठालु आफ्नो बनाइ हामीलाई चाहिं दलायो आलुले
कति ल्याउँछ?कहाँ कहाँ राख्छ?संसारभरि मागि हिड्डा
बिन्तिपत्र खुट्टा ढोग्दै स्वाभिमानी हाम्रो शिर ढलायो आलुले
झण्डा-डण्डा सबैको होस् अब शान्ति खोज्यौं भन्दा
हत्या-हिंसा, त्रासदीको धपधप आगो बलायो आलुले
गजल -बज्र कुमार राई
जरामा नै किरा लाग्यो सुक्दै गएँ डालि म त
नफूले'नि फूलहरु गोड्मेल गर्ने मालि म त
रोप्नेहरु मख्ख पर्छन् हरीयाली मलाई देख्दा
फलेर'नि फोस्रो भएँ बेमौसमको बाली म त
बर्षात आउँछ ढिस्को झर्छ मलजल रोक्न खोज्दा
नसकेर बाढी थाम्न भत्किएको आलि म त
निर्जन भयो एकलाश भयो जानेहरुले छाडी जाँदा
उदांग छु चौबाटोमा रित्तो घरको पालि म त
अन्जुलिमा थापी पिउँथे प्वाल भएर चुही दिंदा
भ्वांग पार्दै चोरी गरे भएँ आज खालि म त
कन्चन सपना धमिलियो फोहोरै फोहोरमा बग्नु पर्दा
थुकी हिड्छन् जो कोहीले दुर्गन्धित छु नालि म त
नफूले'नि फूलहरु गोड्मेल गर्ने मालि म त
रोप्नेहरु मख्ख पर्छन् हरीयाली मलाई देख्दा
फलेर'नि फोस्रो भएँ बेमौसमको बाली म त
बर्षात आउँछ ढिस्को झर्छ मलजल रोक्न खोज्दा
नसकेर बाढी थाम्न भत्किएको आलि म त
निर्जन भयो एकलाश भयो जानेहरुले छाडी जाँदा
उदांग छु चौबाटोमा रित्तो घरको पालि म त
अन्जुलिमा थापी पिउँथे प्वाल भएर चुही दिंदा
भ्वांग पार्दै चोरी गरे भएँ आज खालि म त
कन्चन सपना धमिलियो फोहोरै फोहोरमा बग्नु पर्दा
थुकी हिड्छन् जो कोहीले दुर्गन्धित छु नालि म त
कविता , अन्तिम सम्बन्ध , -बज्र कुमार राई
म दुर्भाग्यबस थलिएर
भावनाको चिसो ओछ्यानमा
अचाक्ली मर्थें पलपल।
तिमी उर्दी हाल्थ्यौ-
निश:कोच हरियो बाँसको।
म आशा राख्थें-
कतै तिम्रो फलाम मन
पग्लन्छ कि!
मेरो आँशुको आरनमा।
बिडम्बना!
पूर्णत: मेरो चिहान खनाउनमा
ब्यस्त रह्यौ तिमी|
सम्भबत:
म मरेको नहुदो हुँ
तिमीले मुखमा
पट्टी बाँधेर
गाड्न लगायौ
जिउँदै मलाई।
अन्तत:
तिमीले देखायौ-
छाती पिटिपिटी
रगत मरेको दु:खद प्रमाण।
यहाँनेर नै,
मलामी हाँसे गलल
तिम्रो चारित्रिक नौटंकी देखेर।
किनकी,
म शकुशल
तिम्रो पछाडि उभिएर
हेर्दै थिएँ
तिम्रो प्रघाढ प्रेम
ममाथि कति रहेछ भनेर।
भैगो,
यहाँ अब
यी भाडाका मलामी
खरिद गरेर
तिमीलाई उधोमुन्टो
तड्पाइ तड्पाइ गाड्न चाहन्न म।
आखिर !
त्यो एकदिन आउँछ-
तिम्रो गोहीको आँशु सकिन्छ
र,तिम्रो मृत्युको आरम्भ हुन्छ
यस्तै पलपल।
म त यसै पनि-
तिम्रो डि.एन.ए.मा
मिल्दो मरेर
नमिल्दो जन्मेको छु फेरी
मेरो यथार्थसँगै....
भावनाको चिसो ओछ्यानमा
अचाक्ली मर्थें पलपल।
तिमी उर्दी हाल्थ्यौ-
निश:कोच हरियो बाँसको।
म आशा राख्थें-
कतै तिम्रो फलाम मन
पग्लन्छ कि!
मेरो आँशुको आरनमा।
बिडम्बना!
पूर्णत: मेरो चिहान खनाउनमा
ब्यस्त रह्यौ तिमी|
सम्भबत:
म मरेको नहुदो हुँ
तिमीले मुखमा
पट्टी बाँधेर
गाड्न लगायौ
जिउँदै मलाई।
अन्तत:
तिमीले देखायौ-
छाती पिटिपिटी
रगत मरेको दु:खद प्रमाण।
यहाँनेर नै,
मलामी हाँसे गलल
तिम्रो चारित्रिक नौटंकी देखेर।
किनकी,
म शकुशल
तिम्रो पछाडि उभिएर
हेर्दै थिएँ
तिम्रो प्रघाढ प्रेम
ममाथि कति रहेछ भनेर।
भैगो,
यहाँ अब
यी भाडाका मलामी
खरिद गरेर
तिमीलाई उधोमुन्टो
तड्पाइ तड्पाइ गाड्न चाहन्न म।
आखिर !
त्यो एकदिन आउँछ-
तिम्रो गोहीको आँशु सकिन्छ
र,तिम्रो मृत्युको आरम्भ हुन्छ
यस्तै पलपल।
म त यसै पनि-
तिम्रो डि.एन.ए.मा
मिल्दो मरेर
नमिल्दो जन्मेको छु फेरी
मेरो यथार्थसँगै....
कविता, पींडाभित्र अठोट खोज्दा , -बज्र कुमार राई
एकतमास
समस्याका ज्वरभाटा
उछिटिन्छन् अनुहारमा
खोज्दा-खोज्दै
समाधानका उपायहरु।
जुक्ती आउँछन् \ जान्छन्
बुध्दी लागेर लाग्दैन
मात्र अर्थको अर्थ अभावमा
गर्व नबस्दै योजनाको
तुहिन्छन् निर्दोष ति सपनाहरु
भत्काउँदै जिन्दगीको
सगरमाथा।
बाध्यताको रुप कालो!
जदौ जदौ गर्दै
लम्पसार पर्छ-
चरणको धुलो चाट्न।
यतिबेला-
नपाएर निमेषभर
करुणाका आँखाहरु
थुकिन्छन् \ कुल्चिन्छन्
मर्माहत हबिगतहरु।
परिस्थिति केरमेट भएर
अति नै
अस्पष्ट बन्छन्-
सक्कलि रुपचित्रमा।
खोइ कसले चिनोस्!
खोइ कसले बुझोस्!
भावशुन्य जिन्दगी।
यद्धपि,
यो नै अन्त्य होइन
सपना,संकल्प र योजनाहरुको।
अझै बाँकी छन्-
विवशताको ज्वालामुखी फुटेर बग्न
शीरदेखि पाइतालासम्म
पाइतलादेखि शीरसम्म।
अब
यिनै हिनता र कष्टहरुको
उचाई टेक्दै
उक्लने पो हो कि!
यस्तै असमान्तर घामतिर
जिन्दगीको गन्तब्यतिर
सम्पुर्ण पींडाको मिठासतिर।
समस्याका ज्वरभाटा
उछिटिन्छन् अनुहारमा
खोज्दा-खोज्दै
समाधानका उपायहरु।
जुक्ती आउँछन् \ जान्छन्
बुध्दी लागेर लाग्दैन
मात्र अर्थको अर्थ अभावमा
गर्व नबस्दै योजनाको
तुहिन्छन् निर्दोष ति सपनाहरु
भत्काउँदै जिन्दगीको
सगरमाथा।
बाध्यताको रुप कालो!
जदौ जदौ गर्दै
लम्पसार पर्छ-
चरणको धुलो चाट्न।
यतिबेला-
नपाएर निमेषभर
करुणाका आँखाहरु
थुकिन्छन् \ कुल्चिन्छन्
मर्माहत हबिगतहरु।
परिस्थिति केरमेट भएर
अति नै
अस्पष्ट बन्छन्-
सक्कलि रुपचित्रमा।
खोइ कसले चिनोस्!
खोइ कसले बुझोस्!
भावशुन्य जिन्दगी।
यद्धपि,
यो नै अन्त्य होइन
सपना,संकल्प र योजनाहरुको।
अझै बाँकी छन्-
विवशताको ज्वालामुखी फुटेर बग्न
शीरदेखि पाइतालासम्म
पाइतलादेखि शीरसम्म।
अब
यिनै हिनता र कष्टहरुको
उचाई टेक्दै
उक्लने पो हो कि!
यस्तै असमान्तर घामतिर
जिन्दगीको गन्तब्यतिर
सम्पुर्ण पींडाको मिठासतिर।
गजल -बज्र कुमार राईTuesday, 30 March, 2010 6:27 AM
पढाई लेखाई जिरो थियो अहिले देश चलायो आलुले
आफ्नो निवास शहर सार्दै गाउँबस्तिलाई जलायो आलुले
जनावर झैं मान्छे भए गिठ्ठा-भ्याकुर अभाव हुँदा
आत्महत्या विवश पार्दै रुखमा मान्छे फलायो आलुले
उधोग-धन्दा उसकै भयो एक छाक खान हड्डी घोड्दा
ठुला-ठालु आफ्नो बनाइ हामीलाई चाहिं दलायो आलुले
कति ल्याउँछ?कहाँ कहाँ राख्छ?संसारभरि मागि हिड्डा
बिन्तिपत्र खुट्टा ढोग्दै स्वाभिमानी हाम्रो शिर ढलायो आलुले
झण्डा-डण्डा सबैको होस् अब शान्ति खोज्यौं भन्दा
हत्या-हिंसा, त्रासदीको धपधप आगो बलायो आलुले
आफ्नो निवास शहर सार्दै गाउँबस्तिलाई जलायो आलुले
जनावर झैं मान्छे भए गिठ्ठा-भ्याकुर अभाव हुँदा
आत्महत्या विवश पार्दै रुखमा मान्छे फलायो आलुले
उधोग-धन्दा उसकै भयो एक छाक खान हड्डी घोड्दा
ठुला-ठालु आफ्नो बनाइ हामीलाई चाहिं दलायो आलुले
कति ल्याउँछ?कहाँ कहाँ राख्छ?संसारभरि मागि हिड्डा
बिन्तिपत्र खुट्टा ढोग्दै स्वाभिमानी हाम्रो शिर ढलायो आलुले
झण्डा-डण्डा सबैको होस् अब शान्ति खोज्यौं भन्दा
हत्या-हिंसा, त्रासदीको धपधप आगो बलायो आलुले
गीत - बज्र कुमार राई
मेरो फोटोले माला लगाउँदा एक्लो नहुनु तिमी
बितेका ति पलहरु सम्झेर कहिल्यै नरुनु तिमी
भित्रभित्रै रोए पनि बाहिर भने हाँस्नु तिमी
नचाहेरै साथ छाडें अरु धेरै बाँच्नु तिमी
यो दिन हो उज्यालै छ मलाई अध्यारोमा नखोज्नु तिमी
बलेको बेला मुटुबीचमा आगो यादहरुले नझोस्नु तिमी
बिधाताको मन्जुरी यो भाग्य कमजोर नठान्नु तिमी
उडिरहेको यो आत्म मेरो आफूतिर नतान्नु तिमी
बितेका ति पलहरु सम्झेर कहिल्यै नरुनु तिमी
भित्रभित्रै रोए पनि बाहिर भने हाँस्नु तिमी
नचाहेरै साथ छाडें अरु धेरै बाँच्नु तिमी
यो दिन हो उज्यालै छ मलाई अध्यारोमा नखोज्नु तिमी
बलेको बेला मुटुबीचमा आगो यादहरुले नझोस्नु तिमी
बिधाताको मन्जुरी यो भाग्य कमजोर नठान्नु तिमी
उडिरहेको यो आत्म मेरो आफूतिर नतान्नु तिमी
कविता ,मान्छेको अनर्थ र आरम्भ - बज्र कुमार राई
आमा!
तिम्रो आस्थाको मन्दिरमा
मानव बधशाला खोलेर
मान्छेको गर्धन छिनाल्छन् मान्छे
के तिमीले मागेको हौ र?
निंहत्था मान्छेका खप्परहरु।
यो के सोधें मैले!
यो के देख्नु \ सुन्नु पर्यो तिमीले!
जुलुश जुलुश मान्छेहरु
मृत्युको माग राखेर
जोरी खोज्दोछन् खोज्दोछन्
अचम्म छ उस्तै-
त्राही त्राही हत्याराहरुको।
साम्राज्य बन्यो तिम्रो छाती
बिगबिगी तस्करहरुको।
यहाँ
केही मुठ्ठी मान्छेले-
खोइ कताबाट \कसरी फाल्यो जाल
शान्त मान्छेको नदीमा
भुट्भुटिएका छन् मान्छे बगरमा।
तैपनि भन्छन् मान्छे
हामी बाँचेका छौं।
यहाँ नै-
केही मुरी मान्छे
अन्जान \ अपरिचित
पटमुर्ख \ अनागरीक छन्।
यदाकदा लुट्न पाएर
मान्छेको दुर्गम आश्था
भन्छन् मान्छे-
हामी दिनलाई रात
र,रातलाई दिन बनाउनेको पक्षमा
अग्रगामी छौं।
यहाँनेर मान्छेले-
किन बुझ्न सकेनौं!?
किन सिक्न सकेनौं!?
मान्छेको आधारशीला
सुसभ्य \ सुसंस्कार
शुशान्त जीवन जिउँनुको कला!
भोलिका लागि -
आज र अहिले भएर
सिक्ने पो हो कि?
सिकाउने पो हो कि?
मान्छेका स्वाधीन जीवनका सच्चाईहरु।
बिल्लिबाठ मान्छेका पाइलाहरु टेक्दै
रगतका अनगिन्ति टाटाहरु पखालेर
घामको नयाँ अनुहार
जन्माउदै
बस् जन्माउदै...
तिम्रो आस्थाको मन्दिरमा
मानव बधशाला खोलेर
मान्छेको गर्धन छिनाल्छन् मान्छे
के तिमीले मागेको हौ र?
निंहत्था मान्छेका खप्परहरु।
यो के सोधें मैले!
यो के देख्नु \ सुन्नु पर्यो तिमीले!
जुलुश जुलुश मान्छेहरु
मृत्युको माग राखेर
जोरी खोज्दोछन् खोज्दोछन्
अचम्म छ उस्तै-
त्राही त्राही हत्याराहरुको।
साम्राज्य बन्यो तिम्रो छाती
बिगबिगी तस्करहरुको।
यहाँ
केही मुठ्ठी मान्छेले-
खोइ कताबाट \कसरी फाल्यो जाल
शान्त मान्छेको नदीमा
भुट्भुटिएका छन् मान्छे बगरमा।
तैपनि भन्छन् मान्छे
हामी बाँचेका छौं।
यहाँ नै-
केही मुरी मान्छे
अन्जान \ अपरिचित
पटमुर्ख \ अनागरीक छन्।
यदाकदा लुट्न पाएर
मान्छेको दुर्गम आश्था
भन्छन् मान्छे-
हामी दिनलाई रात
र,रातलाई दिन बनाउनेको पक्षमा
अग्रगामी छौं।
यहाँनेर मान्छेले-
किन बुझ्न सकेनौं!?
किन सिक्न सकेनौं!?
मान्छेको आधारशीला
सुसभ्य \ सुसंस्कार
शुशान्त जीवन जिउँनुको कला!
भोलिका लागि -
आज र अहिले भएर
सिक्ने पो हो कि?
सिकाउने पो हो कि?
मान्छेका स्वाधीन जीवनका सच्चाईहरु।
बिल्लिबाठ मान्छेका पाइलाहरु टेक्दै
रगतका अनगिन्ति टाटाहरु पखालेर
घामको नयाँ अनुहार
जन्माउदै
बस् जन्माउदै...
कविता , जिन्दगीका हरफहरु -बज्र कुमार राई
एउटा खोचमा
निख्लाम पल्टेकोछ
बगर जिन्दगी।
बग्छ बाढी
खहरे खोल्छाहरु
बगाएर घरीघरी
जिन्दगीको किनारा।
समाउने न त भुट्यानहरु छन्
रोक्ने,जोड्ने न त स्वरुपहरु छन्
सहनुको कुनै सीमाना छैन
फगत बग्नु छ-
बेठेगान
बेसंस्कार
घुलिंदै,अल्झंदै...
धमिलो बहाबहरुसँग...!
नभेटेको होइन-
नबगाएको पनि त होइन
कलकल आवाज
निर्मल मन
सुस्तरी चाल
र,स्पर्शी मिलन।
ति मात्र चोइटिएका
केही अविश्मरण
खाल्डाखुल्डी गाडिएर
अन्धावेग जिन्दगीमा
बग्यो निरन्तर
निरन्तर
सम्पुर्णता निथ्रुक्क भिजाउदै।
यस्तो लाग्दैन-
कतै अडिन्छ जिन्दगी
एउटा अत्यन्तै
स्वर्णिम
स्वप्निल
साथको आडमा।
मनोहरा भएर।
उल्टै छ-
कर्मनाशा
सयौं पहाडहरु ढालेर
रोक्न खोजे पनि
छेक्न खोजे पनि
नित्तान्त एकलाश जिन्दगीमा।
अब त-
खाँचो घोटेर गलामा
अयोग्यता भोक्दै ढल्नु छ जिन्दगी।
न हर्ष न त बिस्मात नै।
कुनै सारथी आयाममा।
कुनै सुनौंलो सुरुवातमा
मात्र भग्नाबशेषमा
टुक्रुक्क बसेर
हत्केला थाम्दै निधारले
थुकका छिटाहरुमा
खोज्दै छु जिन्दगी
कता उछिटियो!
कता हरायो!
एक्लै छाडेर
भोगाईहरु
जिन्दगीले
कोर्दैछु बगर जिन्दगी
अनि बाटोहरु...
बेअर्थ
बेमेल
जिन्दगीको दुइ किनारामा
जिन्दगी!
निरुत्तर
निरुध्देश्य
एउता अर्को जिजिबिषा
जिन्दगीमा।
निख्लाम पल्टेकोछ
बगर जिन्दगी।
बग्छ बाढी
खहरे खोल्छाहरु
बगाएर घरीघरी
जिन्दगीको किनारा।
समाउने न त भुट्यानहरु छन्
रोक्ने,जोड्ने न त स्वरुपहरु छन्
सहनुको कुनै सीमाना छैन
फगत बग्नु छ-
बेठेगान
बेसंस्कार
घुलिंदै,अल्झंदै...
धमिलो बहाबहरुसँग...!
नभेटेको होइन-
नबगाएको पनि त होइन
कलकल आवाज
निर्मल मन
सुस्तरी चाल
र,स्पर्शी मिलन।
ति मात्र चोइटिएका
केही अविश्मरण
खाल्डाखुल्डी गाडिएर
अन्धावेग जिन्दगीमा
बग्यो निरन्तर
निरन्तर
सम्पुर्णता निथ्रुक्क भिजाउदै।
यस्तो लाग्दैन-
कतै अडिन्छ जिन्दगी
एउटा अत्यन्तै
स्वर्णिम
स्वप्निल
साथको आडमा।
मनोहरा भएर।
उल्टै छ-
कर्मनाशा
सयौं पहाडहरु ढालेर
रोक्न खोजे पनि
छेक्न खोजे पनि
नित्तान्त एकलाश जिन्दगीमा।
अब त-
खाँचो घोटेर गलामा
अयोग्यता भोक्दै ढल्नु छ जिन्दगी।
न हर्ष न त बिस्मात नै।
कुनै सारथी आयाममा।
कुनै सुनौंलो सुरुवातमा
मात्र भग्नाबशेषमा
टुक्रुक्क बसेर
हत्केला थाम्दै निधारले
थुकका छिटाहरुमा
खोज्दै छु जिन्दगी
कता उछिटियो!
कता हरायो!
एक्लै छाडेर
भोगाईहरु
जिन्दगीले
कोर्दैछु बगर जिन्दगी
अनि बाटोहरु...
बेअर्थ
बेमेल
जिन्दगीको दुइ किनारामा
जिन्दगी!
निरुत्तर
निरुध्देश्य
एउता अर्को जिजिबिषा
जिन्दगीमा।
गजल -बज्र कुमार राई
मेरो जन्ति अन्तै जाँदा आत्तियौ रे तिमी!
मलाई गालि गर्दा गर्दै तात्तियौ रे तिमी!
म कति उपहास भएँ तिम्रो प्रेमीको भीडमा
मेरो प्रस्ताव च्यात्दै-फाल्दै मात्तियौ रे तिमी!
आफूलाई बेचिबेचि तिम्रो माग पुरा गर्दा
रोजी-छाडी खुशी किन्दै पात्तियौ रे तिमी!
तड्पीएर तिम्रो स्वरलाई मनबाट जोडी हिड्दा
अपहरणकारीको फोन कल जस्तै काट्टियौ रे तिमी!
तिमीलाई भेटी पोखाउनलाई मनको बह साँचि हिड्दा
छल्काएर वैंशको छाल अरुसँगै साट्टियौ रे तिमी!
छुट्याइ दिउँ फरक माया फुकाएर चुल्ठो भन्दा
माइकलहरुको जुल्फिसँगै बाट्टियौ रे तिमी!
मलाई गालि गर्दा गर्दै तात्तियौ रे तिमी!
म कति उपहास भएँ तिम्रो प्रेमीको भीडमा
मेरो प्रस्ताव च्यात्दै-फाल्दै मात्तियौ रे तिमी!
आफूलाई बेचिबेचि तिम्रो माग पुरा गर्दा
रोजी-छाडी खुशी किन्दै पात्तियौ रे तिमी!
तड्पीएर तिम्रो स्वरलाई मनबाट जोडी हिड्दा
अपहरणकारीको फोन कल जस्तै काट्टियौ रे तिमी!
तिमीलाई भेटी पोखाउनलाई मनको बह साँचि हिड्दा
छल्काएर वैंशको छाल अरुसँगै साट्टियौ रे तिमी!
छुट्याइ दिउँ फरक माया फुकाएर चुल्ठो भन्दा
माइकलहरुको जुल्फिसँगै बाट्टियौ रे तिमी!
Subscribe to:
Posts (Atom)
