कविता ,मान्छेको अनुभूतिमा साँडेहरु -बज्र कुमार राई

साँडेहरु,
मान्छेको बिस्कुन थिचेर
लालीगुरांसको खून चपाउँदै
आवाजहरुको मूलबाटोमा
एउटा अपूर्ण निद्रा सुतिरहेछ।
भनेका थिए-
मान्छेहरुले मुस्कुराउँदै
अब कदापि साँडेहरुको अस्तित्व
यो झुल्के घामसँग उदाउने छैन
सगरमाथा उचालेर
भर्खरै ओर्लेका
गन्तव्यशील पाइलाहरुको
गर्विलो अनुभूतिले
यो धर्ती साँडेहरुको
प्रत्येक ओछ्यानमा फाट्नेछ
र पुन: जोडिनेछ।
अब,
साँडेहरुको कुनै विर्य प्रभावित सपनाहरु
मान्छेको दिनरातमा
बलात्कार गर्न आउने छैन
दुर्भाग्य भनौं मान्छेको
धर्ती फाटेन-
वलिदानको सिमानामा।
माटोभित्र बुद्धका गतिशील टाउकोहरु
उम्रन खोजिरह्यो, खोजिरह्यो
ती टाउकाहरु
साँडेहरुले मान्छेको आँखा फोडेर
र्‍याल र्‍याल्ती चपाइरहयो, चपाइरहयो….
साँडेहरुले,
मन्दिरमा
मस्जिदमा
चर्चमासाँडेहरु,
मान्छेको बिस्कुन थिचेर
लालीगुरांसको खून चपाउँदै
आवाजहरुको मूलबाटोमा
एउटा अपूर्ण निद्रा सुतिरहेछ।
भनेका थिए-
मान्छेहरुले मुस्कुराउँदै
अब कदापि साँडेहरुको अस्तित्व
यो झुल्के घामसँग उदाउने छैन
सगरमाथा उचालेर
भर्खरै ओर्लेका
गन्तव्यशील पाइलाहरुको
गर्विलो अनुभूतिले
यो धर्ती साँडेहरुको
प्रत्येक ओछ्यानमा फाट्नेछ
र पुन: जोडिनेछ।
अब,
साँडेहरुको कुनै विर्य प्रभावित सपनाहरु
मान्छेको दिनरातमा
बलात्कार गर्न आउने छैन
दुर्भाग्य भनौं मान्छेको
धर्ती फाटेन-
वलिदानको सिमानामा।
माटोभित्र बुद्धका गतिशील टाउकोहरु
उम्रन खोजिरह्यो, खोजिरह्यो
ती टाउकाहरु
साँडेहरुले मान्छेको आँखा फोडेर
र्‍याल र्‍याल्ती चपाइरहयो, चपाइरहयो….
साँडेहरुले,
मन्दिरमा
मस्जिदमा
चर्चमासाँडेहरु,
मान्छेको बिस्कुन थिचेर
लालीगुरांसको खून चपाउँदै
आवाजहरुको मूलबाटोमा
एउटा अपूर्ण निद्रा सुतिरहेछ।
भनेका थिए-
मान्छेहरुले मुस्कुराउँदै
अब कदापि साँडेहरुको अस्तित्व
यो झुल्के घामसँग उदाउने छैन
सगरमाथा उचालेर
भर्खरै ओर्लेका
गन्तव्यशील पाइलाहरुको
गर्विलो अनुभूतिले
यो धर्ती साँडेहरुको
प्रत्येक ओछ्यानमा फाट्नेछ
र पुन: जोडिनेछ।
अब,
साँडेहरुको कुनै विर्य प्रभावित सपनाहरु
मान्छेको दिनरातमा
बलात्कार गर्न आउने छैन
दुर्भाग्य भनौं मान्छेको
धर्ती फाटेन-
वलिदानको सिमानामा।
माटोभित्र बुद्धका गतिशील टाउकोहरु
उम्रन खोजिरह्यो, खोजिरह्यो
ती टाउकाहरु
साँडेहरुले मान्छेको आँखा फोडेर
र्‍याल र्‍याल्ती चपाइरहयो, चपाइरहयो….
साँडेहरुले,
मन्दिरमा
मस्जिदमा
चर्चमा
गुम्बामा
प्रत्येक मान्छेको अनुहारको बनोटमा
आदि् अनादिमा
आस्था् अस्मितामा
कालो पिसाव बगाइ दिएर
सम्पूर्णतामा
मान्छेकै छातीभित्र
प्रतिशोधको आगो सल्काइदियो।
र, यो आगोले देश र मान्छे जलाइरहेछ।
मान्छेले,
देवता, दानव, भूतप्रेत अनि भूगोलको
आदीम र अनेक युद्धहरु जितेकोछ।
तर,
किन मान्छे
साँडेसँग पराजित
गोबर अनुहारहरु स्वीकारिरहन्छ ?
किन माटोको गर्भिणी ममता कुल्चेर
साँडेहरु जन्मिरहन्छ ?
ओ मान्छे !
यो मिर्मिरेको पूर्वसन्ध्यामा
औ-
चन्द्र, सूर्य फहराउँदै
नयाँ स्वरहरु गुन्जाउँदै
इन्क्लाव ! इन्क्लाव !! इन्क्लाव !!!
त्यो तिम्रो देशको लागि
त्यो मान्छेको उन्मुक्तिको लागि
यसपटक, छेक बरु
समय नै अभागी हो भने पनि
यो विभत्स मान्छेको मनभन्दा
किन्चित फरक हुँदै हुँदैन।
मान्छेले जितेकैछ, जित्नुपर्छ
हरेक समयका साँडेमय अवरोधहरु…..